Als zelfstandige ben je gewend om veel zelf te regelen. Maar er komt een grote verandering aan: de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers. In deze blog leggen we je uit wat dit voor jou betekent.
Waarom komt er een verplichte AOV?
Stel je voor: je bent timmerman en tijdens je werk val je van een ladder. Je breekt je been en kunt maanden niet werken. Zonder verzekering betekent dit: geen inkomen. Dit is precies waarom de overheid zich zorgen maakt. Want wist je dat 4 op de 5 zzp’ers niet verzekerd is tegen arbeidsongeschiktheid? En dat 30% van de zzp’ers het niet redt als ze lang ziek worden?
De overheid wil dat alle werkenden beschermd zijn tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Ze hebben gezien dat veel zzp’ers geen buffer hebben voor als het misgaat. Ook wil de overheid dat zzp’ers en mensen in loondienst eerlijker met elkaar kunnen concurreren. Werknemers in loondienst zijn namelijk automatisch verzekerd via hun werkgever.
Wat is een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) en waarom heb je die nodig als zzp’er?
Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) zorgt ervoor dat je inkomen hebt als je door ziekte of een ongeval tijdelijk of langdurig niet meer kunt werken. Als zzp’er ben je zelf verantwoordelijk voor je inkomen. Je hebt namelijk geen werkgever die je loon doorbetaalt als je ziek wordt. Daarom kiezen veel zzp’ers voor een AOV.
Met een AOV betaal je elke maand premie aan een verzekeraar. Word je ziek of krijg je een ongeluk waardoor je niet meer kunt werken? Dan krijg je een afgesproken bedrag uitgekeerd. Dit bedrag helpt je om je rekeningen en vaste lasten te blijven betalen.
Je kiest zelf hoe hoog het bedrag is dat je wilt verzekeren. Meestal verzekeren zzp’ers 80% tot 85% van hun inkomen. Ook kies je zelf wanneer je verzekering begint uit te keren: bijvoorbeeld na een maand of pas na een jaar. Dit heet de wachttijd of eigenrisicoperiode. Hoe langer je wachttijd, hoe lager je premie.
Wanneer gaat de verplichte AOV het in?
De verplichte AOV komt er waarschijnlijk in 2027. Sommige bronnen spreken zelfs over 2030. Het duurt nog even omdat het wetsvoorstel eerst door de Tweede en Eerste Kamer moet worden goedgekeurd. De verwachting is dat het voorstel niet voor de zomer van 2025 bij de Tweede Kamer ligt.
Het UWV gaat de verzekering uitvoeren en de Belastingdienst int de premies. Dit betekent dat je straks de premie betaalt via je belastingaangifte, net zoals je dat nu doet met andere belastingen.
Voor wie is de verplichte AOV?
De verzekering geldt voor jou als je:
- Zzp’er of freelancer bent
- Ondernemer bent (met of zonder personeel)
- Als partner meewerkt in het bedrijf
- Een beroep uitoefent waarbij je inkomsten hebt uit overige werkzaamheden
Je hoeft niet mee te doen als je:
- DGA bent van een BV of NV
- Als partner meewerkt in het bedrijf van je levenspartner
- Alleen inkomsten hebt uit bijvoorbeeld een bijbaantje of vergoedingen voor lezingen
Wat krijg je als je arbeidsongeschikt wordt?
Laten we een voorbeeld nemen. Sarah is fotograaf en verdient € 3000.- per maand. Ze krijgt RSI en kan niet meer werken. Met de verplichte AOV krijgt ze na een jaar:
- Maximaal 70% van haar laatstverdiende inkomen
- Dit betekent ongeveer € 2100,- per maand
- Maar let op: het maximum is € 1935,- bruto per maand
Er zitten wel wat haken en ogen aan:
- Je moet eerst een jaar wachten voordat je een uitkering krijgt
- Je krijgt alleen een uitkering als je écht geen ander werk meer kunt doen
- De verzekering loopt tot je AOW krijgt
Een belangrijk punt om te begrijpen: de verplichte AOV kijkt naar wat je nog wél kunt doen. Stel, je bent timmerman en kunt door een blessure niet meer timmeren. Maar je kunt nog wel telefoontjes beantwoorden of dozen inpakken. Dan krijg je geen uitkering van de verplichte AOV. Dit noemen ze ‘algemeen geaccepteerde arbeid’.
Wat gaat het kosten?
De premie hangt af van wat je verdient. Je betaalt ongeveer 6,5% van je inkomen, met een maximum van €195 per maand. Goed nieuws: de premie kun je aftrekken van de belasting. Dit betekent dat je een deel van je premie terugkrijgt via je belastingaangifte.
Verdien je minder dan het minimumloon? Dan betaal je waarschijnlijk ook minder premie. De precieze bedragen kunnen nog veranderen, omdat het wetsvoorstel nog niet definitief is.
Moet je wachten op de verplichte AOV?
Nee, dat raden we niet aan. Waarom niet?
- Een eigen AOV kun je nu al afsluiten, vaak binnen een dag
- Je kunt nu betere voorwaarden krijgen
- Bij veel verzekeraars krijg je extra’s, zoals hulp om gezond te blijven werken
- Je kunt je inkomen voor een groter deel verzekeren
- Je kunt kiezen voor een kortere wachttijd
- Je krijgt vaak hulp bij het voorkomen van arbeidsongeschiktheid
Neem bijvoorbeeld Mark, een loodgieter. Hij sloot vorig jaar een eigen AOV af. Toen hij zijn pols brak, kreeg hij niet alleen een uitkering, maar ook hulp bij zijn herstel. Met de verplichte AOV had hij een jaar moeten wachten.
Wat als je al een AOV hebt?
Geen zorgen! Als je al een AOV hebt die:
- Uitkeert tot je minstens 55 bent
- Een wachttijd heeft van maximaal één jaar
Dan mag je deze waarschijnlijk houden. Dit noemen ze een ‘opt-out’. Let wel op: er wordt misschien een kleine bijdrage gevraagd om het systeem stabiel te houden als veel zzp’ers kiezen voor een eigen verzekering.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Nee, helaas niet. Deze alternatieven voldoen meestal niet aan de eisen voor een opt-out. Je kunt ze wel gebruiken om het eerste jaar te overbruggen, waarin de verplichte AOV niet uitkeert.
De uitkering wordt dan aangepast aan het percentage dat je arbeidsongeschikt bent. Maar onthoud: je krijgt alleen een uitkering als je echt geen ander werk meer kunt doen.
Ja, de premie voor de verplichte AOV is volledig aftrekbaar van je belasting. Dit betekent dat je, afhankelijk van je belastingschijf, 37% tot 49,5% van je premie terugkrijgt.
De premie wordt berekend over je gemiddelde inkomen. Hoe dit precies gaat werken, moet nog worden uitgewerkt in de definitieve wet.
Nee, de verplichte AOV keert niet uit bij zwangerschap. Hiervoor bestaat de ZEZ-regeling (Zelfstandig en Zwanger). Een eigen AOV kan wel dekking bieden bij zwangerschap.
Als je stopt als zzp’er, stopt ook je AOV. Je bouwt geen rechten op die je kunt meenemen.
Wat kun je nu het beste doen?
- Kijk goed naar je eigen situatie
- Vergelijk verschillende AOV’s
- Bereken wat het je kost
- Wacht niet te lang met het maken van een keuze
Tip: Veel verzekeraars geven korting als je jong bent en net begint. Ook kun je vaak korting krijgen in de eerste jaren van je verzekering.
Het blijft voorlopig jouw keuze
De verplichte AOV komt eraan, maar je hoeft niet te wachten. Sterker nog: door nu al een AOV af te sluiten, kun je vaak betere voorwaarden krijgen. Wist je dat 1 op de 4 ondernemers ooit (tijdelijk) arbeidsongeschikt raakt? En dat 50% van de ondernemers tussen 35 en 65 jaar weleens langer dan 90 dagen niet heeft kunnen werken? Het is daarom verstandig om nu al na te denken over je financiële vangnet.
Wil je weten welke AOV het beste bij jou past? Bereken dan nu je premie en vergelijk verschillende verzekeraars. We helpen je graag om de beste keuze te maken voor jouw situatie.
Let op: De informatie in deze blog is zorgvuldig samengesteld, maar er kunnen nog veranderingen komen in de wet. Houd daarom het nieuws over de verplichte AOV goed in de gaten.
